Premia uznaniowa może, ale nie zawsze musi być składnikiem wynagrodzenia. Wszystko zależy od tego, w jaki sposób jest określona w regulaminie pracy, układzie zbiorowym lub umowie o pracę. Jeżeli premia ma charakter stały i przysługuje pracownikowi po spełnieniu określonych warunków, wówczas staje się częścią wynagrodzenia. W przeciwnym wypadku, gdy decyzja o jej przyznaniu zależy wyłącznie od uznania pracodawcy, nie jest ona elementem wynagrodzenia zasadniczego.
Spis treści
Czym jest premia uznaniowa?
Premia uznaniowa to świadczenie przyznawane przez pracodawcę jako forma nagrody za szczególne osiągnięcia, zaangażowanie lub wyniki w pracy. Nie posiada ona charakteru roszczeniowego – oznacza to, że pracownik nie może jej dochodzić, jeśli nie została przyznana.
W praktyce oznacza to, że pracodawca może, ale nie musi, przyznać premię, nawet jeśli pracownik wykonał swoje obowiązki nienagannie. Decyzja o jej wypłacie leży wyłącznie w gestii pracodawcy, co odróżnia ją od premii regulaminowej, w której zasady są jasno określone.
Premia uznaniowa a prawo pracy
Kodeks pracy nie definiuje wprost pojęcia „premii uznaniowej”. Jednak zgodnie z art. 78 §1 Kodeksu pracy, wynagrodzenie za pracę powinno odpowiadać w szczególności rodzajowi wykonywanej pracy oraz kwalifikacjom wymaganym do jej wykonania. Premia uznaniowa stanowi zatem dodatkowy element, nadstandardowy w stosunku do wynagrodzenia zasadniczego.
„Premia uznaniowa nie jest gwarantowanym składnikiem wynagrodzenia, ponieważ jej przyznanie zależy wyłącznie od woli pracodawcy” – wskazują eksperci prawa pracy.
Kiedy premia uznaniowa staje się częścią wynagrodzenia?
Choć z założenia premia uznaniowa nie jest elementem wynagrodzenia, w określonych przypadkach może nim zostać. Dzieje się tak wtedy, gdy:
- występuje regularnie i jest traktowana jako stały składnik płacy,
- pracodawca określił jasne kryteria jej przyznawania,
- znajduje się w umowie o pracę lub regulaminie wynagradzania.
Wówczas pracownik może dochodzić jej wypłaty na równi z innymi składnikami wynagrodzenia.
Podsumowanie
Premia uznaniowa jest narzędziem motywacyjnym, które pozwala pracodawcy docenić pracownika w sposób elastyczny. Jeśli ma charakter jednorazowy i zależy wyłącznie od decyzji przełożonego, nie jest składnikiem wynagrodzenia. Natomiast w chwili, gdy zasady jej przyznawania stają się powtarzalne i jasno określone – w praktyce przekształca się w element wynagrodzenia, z którego pracownik może się rozliczać na gruncie prawa pracy.
